تاثیر سرریز های سرمایه گذاری مستقیم خارجی (fdi) بر نوآوری در کشورهای منتخب

تا اواخر قرن نوزدهم، کلمه نوآوری دارای بار مفهومی منفی بود و بر سرکشی تمرد و آزاردهنگی دلالت می کرد. از اوایل قرن بیستم با استفاده علمی و جدید از این کلمه توسط شومپیتر، به مرور بار مثبت یافت و امروزه، نوآوری بر تغییرات مطلوب و ارزشمند در امور اقتصادی و اجتماعی دلالت می کند. در حقیقت ، ارائه مفهومی مثبت از نوآوری ایده جدیدی است که ابتدا توسط شومپیتر مطرح شد مک و ینگ شومپیتر نوآوری را به مفهوم ساده به عنوان تولید یک محصول جدید مورد توجه قرار داده بود ، اما نوآوری به مرور مفهومی بسیار گسترده و پیچیده یافته است . هال نوآوری را به کارگیری تجاری اختراع برای اولین بار تعریف کرده است. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه هر نوع بهره برداری تجاری از دانش جدید را نوآوری نامیده است. در گذشته، نوآوری در محصول مورد توجه قرار می گرفت ، در حالی که امروزه علاوه بر نوآوری محصول، نوآوری فرایند و نوآوری سازمانی نیز مورد توجه است . نمی توان انتظار داشت که بنگاه ها روی یک تابع تولید متداول عمل کنند. دانش فناورانه بین بنگاه ها یکسان تقسیم نشده است و تقلید بنگاه ها از آن یا انتقال آن بین بنگاه ها ساده نیست. انتقال ضرورتاً نیازمند یادگیری است زیرا فناوری ها پنهان بوده و اصول پایه ای آنها همیشه واضح و روشن تشخیص داده نمی شود. بنابراین دستیابی راحت به فناوری جدید نیازمند مهارت ها، تلاش و سرمایه گذاری بنگاه دریافت کننده است و هر حدی از تسلط بر فناوری هم که به دست آید نامطمئن است و در هر بنگاهی با توجه به عوامل تولید آنها فرق می کند. گذشته از این بنگاه ها دانش بیشتری نسبت به فناوری خود و دانش کمتری نسبت به فناوری های مشابه در دیگر بنگاه ها و دانش بسیار کمی نسبت به جایگزین های غیر مشابه حتی در یک صنعت مشترک دارند. به بیان دیگر آنها روی یک تابع تولید عمل نمی کنند بلکه در یک نقطه عمل می کنند و پیشرفت فنی خود را که نتیجه تلاش ها، تجربه و مهارت های آنها است. از این روی سرمایه گذاری مستقیم خارجی fdi راهی برای ورود فناوری های جدید بوده که سرریز های آن موثر بر نوآوری خواهد بود. با توجه به اینکه این نوآوری ها بیشتر به صورت انحصاری و در اختیار تعداد محدودی از شرکت های معظم می باشد سرمایه گذاری مسقیم خارجی یکی از راه های انتقال این نوآوری ها می باشد و به این صورت به صورت مستقیم آن نوآوری و فناوری مربوط به آن وارد کشور میزبان می گردد و این نوآوری خود بستر نوآوری های بعدی مبتنی بر آن فناوری خواهد گردید که از آن به عنوان سرریز های حاصل از fdi بر نوآوری یاد شده است. در این پژوهش مبانی نظری مربوط به سرمایه گذاری مستقیم خارجی و نیز نوآوری را مطرح کرده و به بیان مبانی نظری می پردازیم که پیرامون تاثیرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر نوآوری می باشد. سپس ادبیات تجربی پژوهش های پیشین پیرامون سرمایه گذاری مستقیم خارجی fdi و نوآوری و عوامل موثر بر هر یک تاثیراتی را که خود دارند بررسی نموده و سپس در فصل بعدی به تخمین تابع برازش کننده تاثیرات سرریز های سرمایه گذاری مستقیم خارجی fdi بر نوآوری پرداخته و آن تحلیل گردیده است. در فصل پایانی به نتیجه گیری پرداخته و نهایتا پیشنهاداتی را این زمینه مطرح گردیده است.